دانشکده روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی با کمک پارک علم و فناوری دانشگاه اقدام به راه اندازی سه کلینیک مغز و شناخت در سه منطقه ولنجک، اکباتان و بلوار کشاورز نموده است. بدین منظور مصاحبهای با مدیر مراکز مراکز خدمات روانشاسی و مشاوره دانشگاه شهید بهشتی دانشگاه، آقای دکتر وحید نجاتی، استاد علوم اعصاب شناختی دانشگاه شهید بهشتی به شرح زیر انجام شده است.
کلینیک مغز و شناخت چیست و چه خدماتی ارائه میدهد؟
کلینیکهای مغز و شناخت مراکزی هستند که سلامت عملکرد مغز را مورد بررسی قرار میدهند و امکان تقویت کارکردهای شناختی مغز را فراهم میکنند. این تقویت میتواند به عنوان توانبخشی شناختی برای نقایص شناختی ناشی از اختلالات رفتاری و یا مغزی باشد و یا به عنوان ارتقاء شناختی به افراد سالمی که قصد دارند تواناییهای شناختی خود را برای اهداف تحصیلی، حرفهای و اجتماعی بهبود بخشند ارائه شود. خدمات این کلنیکها عمدتا در دو حیطه ارزیابی و تقویت یا توانبخشی کارکردهای شناختی مغز است.
ارزیابی شناختی: ارزیابیهای جامع عصب شناختی جزء کلیدی کلینیکهای ما خواهد بود که به تشخیص و درک نقاط قوت و ضعف شناختی کمک می کند. این ارزیابی‌ها برای تنظیم برنامه‌ها و مداخلات درمانی، چه برای اختلالات عصبی تحولی، تحلیلی ناتوانی‌های یادگیری، یا سایر نقایص شناختی، حیاتی هستند.
توانبخشی شناختی: این کلینیکها همچنین در توانبخشی شناختی تخصص خواهند داشت و بر مداخلاتی تأکید میکنند که عملکرد شناختی را ارتقا میدهند و به افراد کمک میکنند تا از نقص های شناختی اعم از نقص توجه، حافظه، هیجان، و شناخت اجتماعی بهبود یابند.
چه افرادی میتوانند از خدمات کلینیکهای مغز و شناخت استفاده کنند؟
کلیه افرادی که دارای نقایص شناختی اعم از ضعف حافظه، توجه، کنترل هیجانی، و شناخت اجتماعی هستند و یا میخواهند این تواناییها را به دلایل نیازهای حرفهای و یا تحصیلی تقویت نمایند، میتوانند از خدمات این کلنیک بهرهمند شوند.
اختلالات عصب تحولی: این کلینیکها مداخلات تخصصی برای اختلالات عصبی تحولی مانند اختلال طیف اوتیسم، اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی و ناتوانی‌های یادگیری خاص ارائه خواهند کرد. رویکرد ما شامل تشخیص زودهنگام، مداخلات مناسب و حمایت مستمر از افراد و خانواده‌های متاثر از این شرایط، با تمرکز بر بهینه‌سازی نتایج شناختی و عملکردی است.
اختلالات نورودژنراتیو: یکی از موارد تمرکز اصلی کلینیک مغز و شناخت توانبخشی اختلالات تحلیلی عصبی مانند بیماری دمانس، آلزایمر و پارکینسون است. این اختلالات عوارض ناتوان کننده ای در زندگی روزانه فرد دارد و هدف کلینیکهای ما ارائه مراقبت‌های بالینی پیشرفته برای تقویت نقایص شناختی افراد مبتلا به این اختلالات است.
اختلالات روانشناختی: با درک ارتباط پیچیده بین سلامت روان و شناخت، کلینیکها خدمات تخصصی را برای شرایطی مانند اختلالات اضطرابی، افسردگی و سایر چالشهای سلامت روان ارائه می دهند. رویکرد چند رشته‌ای ما مراقبت‌های روانپزشکی، روان‌درمانی و مداخلات شناختی را برای رسیدگی به تعامل پیچیده بین سلامت روان و عملکرد شناختی ادغام می‌کند.
راه اندازی این کلینیکها چه مراحل و پیشینهای در دانشگاه داشته است؟
موضوع راه اندازی این کلینیکها در دانشگاه شهید بهشتی صرفا تخصیص فضای مناسب و تجهیز نیست. تمامی ابزارها و برنامههای تقویتی مورد استفاده در این کلنیکها در یک بازه زمانی 15 ساله در مطالعات و برنامههای فناورانه متعدد طراحی و ساخته شده اند، اثربخشی این ابزارهای در مطالعات کارآزمایی بالینی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج این مطالعات در مجلات معتبر بین المللی منتشر شده است. مرکز پژوهشی علوم اعصاب شناختی رفتار به عنوان یک واحد فناور در پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی مسئولیت ساخت و توسعه ابزارها را به عهده داشته است. در ضمن تمامی ابزارهای طراحی شده دارای تاییدیه دانش بنیان از معاونت علمی ریاست جمهوری است.
ارتباط شما با سایر مراکز درمانی چگونه است؟ آیا برنامه توسعهای دیگری برای کلنیکها دارید؟
ما در راستای رسالت خود، آمادگی راهاندازی کلنیک مغز و شناخت در سایر دانشگاهها و مراکز درمانی را داریم. درمانگران نیز میتوانند با شرکت در مدرسههای فصلی برگزار شده در دانشگاه شهید بهشتی و پس از موفقیت در آزمون پایان دوره، از این ابزارها برای ارائه خدمات ارزیابی و تقویت شناختی بهره مند شوند.
